Beta-Glucan Là Hoạt Chất Gì, Công Dụng Trong Dược Mỹ Phẩm

1. Giới thiệu tổng quan

Beta-Glucan là một polysaccharide tự nhiên có khả năng kích thích miễn dịch, chống oxy hóa và phục hồi da mạnh mẽ, được tìm thấy trong nấm men, yến mạch, lúa mạch, nấm linh chi và một số vi khuẩn. Trong mỹ phẩm và dược mỹ phẩm, Beta-Glucan nổi tiếng như “thành phần vàng trong làng phục hồi da” nhờ khả năng làm dịu, giảm viêm và kích thích tổng hợp collagen.

2. Cấu trúc hóa học và đặc tính sinh học

Beta-Glucan là chuỗi polysaccharide của D-glucose, được nối với nhau chủ yếu bằng liên kết β-(1→3) và β-(1→6).

• β-(1→3)-Glucan: chủ yếu có trong nấm, mang tính hoạt hóa sinh học cao, kích thích miễn dịch.

• β-(1→4)-Glucan: có trong ngũ cốc, giúp dưỡng ẩm và bảo vệ da.

Đặc tính sinh học:

• Kích thích đại thực bào, bạch cầu và cytokine, giúp tăng khả năng tự phục hồi của da.

• Giữ ẩm vượt trội – gấp 20% hiệu quả của Hyaluronic Acid.

• Bảo vệ da khỏi stress oxy hóa và tia UV.

• Có khả năng thúc đẩy tổng hợp collagen và elastin, cải thiện độ đàn hồi da.

3. Ứng dụng trong y học

• Được sử dụng trong sản phẩm tăng cường miễn dịch và thuốc hỗ trợ điều trị ung thư, nhờ khả năng kích hoạt hệ miễn dịch tự nhiên.

• Trong dược phẩm da liễu, Beta-Glucan giúp làm lành vết thương, bỏng và giảm sẹo.

• Dùng trong chế phẩm tiêm truyền và thuốc bôi y học tái tạo mô, giúp phục hồi da tổn thương nhanh hơn.

• Một số nghiên cứu chỉ ra tác dụng giảm cholesterol và kiểm soát đường huyết khi dùng qua đường uống.

4. Ứng dụng trong mỹ phẩm

• Dưỡng ẩm sâu: Tạo màng giữ nước, làm da mềm mịn và giảm mất ẩm qua biểu bì (TEWL).

• Phục hồi và làm dịu da: Hỗ trợ giảm đỏ, kích ứng, viêm sau peel, laser hoặc cháy nắng.

• Chống lão hóa: Kích thích tổng hợp collagen type I & III, cải thiện độ săn chắc.

• Chống oxy hóa & bảo vệ DNA tế bào da: Trung hòa gốc tự do, giúp da sáng khỏe.

• Làm lành tổn thương: Rút ngắn thời gian tái tạo tế bào sau tổn thương hoặc kích ứng.

5. Hiệu quả vượt trội của hoạt chất

• So với Hyaluronic Acid: Beta-Glucan có hiệu quả giữ ẩm lâu hơn, đồng thời chống viêm và phục hồi mô – điều mà HA không làm được.

• So với Allantoin hoặc Panthenol: Beta-Glucan thúc đẩy tái tạo mô biểu bì nhanh hơn, đồng thời tăng sức đề kháng da.

• Đặc biệt, hoạt chất này giúp phục hồi da nhạy cảm và hàng rào biểu bì bị tổn thương do retinol, acid hoặc tia UV.

6. Các nghiên cứu lâm sàng và khoa học

• Browder et al., 1988 (https://doi.org/10.1016/0022-510X(88)90004-2): cho thấy Beta-Glucan giúp tăng tốc độ tái tạo mô và làm lành vết thương gấp 1.5 lần so với đối chứng.

• Hong et al., 2013 (https://doi.org/10.1111/jocd.12073): chứng minh Beta-Glucan giảm 25% nếp nhăn mảnh và cải thiện độ đàn hồi da sau 8 tuần sử dụng.

• Volman et al., 2008 (https://doi.org/10.1016/j.nutres.2008.05.008): Beta-Glucan từ yến mạch kích thích miễn dịch bề mặt da và tăng biểu hiện collagen trong mô liên kết.

7. Tác dụng phụ và lưu ý khi sử dụng

• Beta-Glucan rất an toàn, không gây kích ứng, kể cả cho da nhạy cảm hoặc sau điều trị thẩm mỹ.

• Hiếm khi có phản ứng dị ứng nhẹ (mẩn đỏ thoáng qua) nếu da quá nhạy cảm với chiết xuất nấm.

• Nồng độ khuyến nghị: 0.2–1% cho kem dưỡng, 1–2% cho serum hoặc mặt nạ phục hồi chuyên sâu.

• Có thể kết hợp với ceramide, hyaluronic acid, panthenol, hoặc niacinamide để tăng khả năng phục hồi.

8. Thương hiệu mỹ phẩm hoặc sản phẩm ứng dụng hoạt chất này

• La Roche-Posay, Dr. Jart+, Innisfree, The Ordinary, Paula’s Choice, Estée Lauder, Kiehl’s, Avene, COSRX.

• Sản phẩm tiêu biểu:

  • Dr. Jart+ Cicapair Tiger Grass Serum – chứa Beta-Glucan giúp phục hồi và làm dịu da.

  • La Roche-Posay Cicaplast Baume B5+ – dưỡng ẩm, giảm kích ứng, phục hồi sau peel.

  • The Ordinary Beta-Glucan Hydration Serum – tăng độ ẩm và giảm nếp nhăn nhỏ.

  • COSRX Advanced Snail 96 Mucin Power Essence – kết hợp Beta-Glucan và snail mucin giúp phục hồi nhanh.

9. Định hướng phát triển và xu hướng tương lai

• Phát triển nano Beta-Glucan giúp tăng khả năng thẩm thấu qua da và hiệu quả chống viêm.

• Ứng dụng trong cosmeceuticals kết hợp peptide sinh học để tái tạo tế bào nhanh hơn.

• Xu hướng mỹ phẩm tái tạo và phục hồi sau điều trị (Post-procedure skincare) ngày càng phổ biến, khiến Beta-Glucan trở thành thành phần bắt buộc trong các dòng serum và kem phục hồi cao cấp.

• Beta-Glucan có tiềm năng thay thế nhiều hoạt chất tổng hợp nhờ tính tự nhiên, an toàn và bền vững.

10. Kết luận

Beta-Glucan là một trong những hoạt chất sinh học đa năng và hiệu quả nhất trong ngành mỹ phẩm hiện đại. Với khả năng dưỡng ẩm sâu, phục hồi da, chống oxy hóa và kích thích tái tạo collagen, Beta-Glucan không chỉ phù hợp cho da nhạy cảm mà còn giúp cải thiện rõ rệt tình trạng lão hóa, viêm và tổn thương da. Đây là thành phần chiến lược trong mỹ phẩm tái tạo thế hệ mới, đáp ứng tiêu chuẩn an toàn, xanh và khoa học.

11. Nguồn tham khảo

• https://doi.org/10.1016/0022-510X(88)90004-2 – Browder et al.

• https://doi.org/10.1111/jocd.12073 – Hong et al.

• https://doi.org/10.1016/j.nutres.2008.05.008 – Volman et al.

• https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Beta-Glucan – PubChem Authors

• https://www.fda.gov/food/food-additives-petitions/beta-glucan – FDA Review Team