Nhóm Hoạt Chất Dược Mỹ Phẩm

Carbomer Là Hoạt Chất Gì, Công Dụng Trong Dược Mỹ Phẩm

16/09/2025 4 lượt xem

1) Giới thiệu tổng quan

Mô tả ngắn gọn. Carbomer (còn gọi carboxypolymethylene, họ Carbopol®) là polyme poly(acrylic acid) liên kết chéo (thường bằng allyl pentaerythritol/allyl sucrose). Ở trạng thái bột trắng, carbomer tan trương trong nước, tạo gel trong suốt khi trung hoà (kiềm hoá) đến pH thích hợp. Vai trò điển hình: làm đặc, tạo gel, ổn định nhũ tương, treo hạt, kiểm soát độ chảy.

Nguồn gốc. Tổng hợp từ acid acrylic; được tiêu chuẩn hóa cho dược phẩm và mỹ phẩm. Nhiều dược điển và cơ quan an toàn (CIR, EFSA) đã đánh giá thuận lợi hồ sơ an toàn khi dùng đúng cách.

2) Cấu trúc hóa học & đặc tính sinh học

Cấu trúc. Khung poly(acrylic acid) (PAA) liên kết chéo tạo mạng 3D. Khi trung hoà bằng base (NaOH, KOH, amin như TEA), nhóm –COOH thành –COO⁻ đẩy điện → mạch polyme giãn nở, giữ nước mạnh, độ nhớt tăng đột biến. Cấp độ liên kết chéo và khối lượng phân tử chi phối độ nhớt, “độ đứng” gel, tính trong.

Đặc tính nổi bật.

  • Lưu biến giả dẻo (shear-thinning): đặc khi nghỉ, loãng khi bơm/thoa → cảm giác trải mượt nhưng “snap” tốt.

  • Tạo gel rất hiệu quả ở nồng độ thấp (0,1–1,0%).

  • Dải pH làm việc tối ưu ~4–8 (có thể 4–10 tùy cấp/neutralizer).

  • Nhạy điện giải: muối cao làm giảm độ nhớt; có thể khắc phục bằng lựa chọn cấp polymer/đồng làm đặc/partial neutralization.

  • Tương thích tốt với nhiều hoạt chất nước (niacinamide, panthenol, caffeine…), chất diện hoạt anion/không ion; lưu ý cationic cao có thể giảm độ nhớt.

3) Ứng dụng trong y học

  • Nhãn khoa (artificial tears/gel mắt): Carbomer 0,2–0,3% kéo dài thời gian lưu trên bề mặt nhãn cầu, cải thiện TBUT và triệu chứng khô mắt; an toàn tương đương giả dược trong RCT.

  • Tá dược thuốc bôi/gel dùng ngoài: tạo matrix giải phóng có kiểm soát, ổn định huyền phù (ZnO, calamine), tăng độ bám dính niêm mạc.

  • Dẫn thuốc & hydrogel: mạng PAA liên kết chéo có thể gắn ion kim loại/tiểu phân, dùng cho hệ tải thuốc – băng vết thương; nhiều công bố ghi nhận tính tương hợp sinh học tốt.

4) Ứng dụng trong mỹ phẩm

  • Gel nước/serum/toner: 0,1–0,5% → gel trong, “snap” rõ; cần trung hoà bằng NaOH/KOH/amin (TEA, AMP).

  • Nhũ tương (cream/lotion, kem chống nắng): 0,1–0,4% ở pha nước tạo network tăng độ nhớt – ổn định tách lớp; treo hạt TiO₂/ZnO hiệu quả.

  • Sữa rửa mặt/dầu gội/sữa tắm: phối hợp với surfactant để giữ bọt, kiểm soát độ chảy; thường dùng partial neutralization để bền muối hơn.

  • Sản phẩm tạo kiểu tóc/gel styling: cho độ giữ nếp nhẹ–trung bình, gel trong suốt.

  • Trang điểm & tẩy tế bào chết hạt: giúp phân tán đồng đều hạt silica, cellulose beads, sắc tố.

5) Hiệu quả vượt trội của hoạt chất

So với Xanthan/HEC (cellulose ether, không ion):

  • Ưu điểm: tạo độ nhớt/“body” cực cao ở liều thấp, gel trong hơn, độ đứng tốt → cảm giác “clean” đặc trưng của gel carbomer.

  • Hạn chế: nhạy điện giải, cần trung hoà (thêm bước công nghệ), ít “bền muối” hơn xanthan/HEC.

So với acrylates crosspolymer (PAAs alkyl hoá, “acrylates/C10-30 alkyl acrylate crosspolymer”):

  • Carbomer độ trong và “snap” cao, nhưng khả năng chịu cồn/điện giải thường kém hơn phiên bản acrylates crosspolymer được thiết kế cho hydro-alcohol.

Giá trị mang lại: Carbomer giúp thiết kế texture chính xác, tối ưu trải nghiệm thoa và tính ổn định của nhiều hệ dược mỹ phẩm, đặc biệt khi cần gel nước trong, đứng form.

6) Các nghiên cứu lâm sàng & khoa học (tóm tắt ngắn; kèm URL & tên tác giả cuối URL)

  • An toàn mỹ phẩm (CIR): báo cáo kết luận Carbomer an toàn trong điều kiện sử dụng hiện nay (đã loại bỏ benzene trong quy trình hiện đại).

  • Tổng quan cấu trúc – chức năng – an toàn (EFSA cho PAA liên kết chéo): xác nhận hồ sơ an toàn; mô tả công năng gel forming, emulsion stabilising, viscosity controlling.

  • Gel mắt carbomer 0,3% RCT (khô mắt): hiệu quả hơn giả dược về triệu chứng và một số dấu hiệu khách quan; an toàn tương đương.

  • Hệ thống hóa artificial tears (2023): tổng quan RCT khuyến nghị gel/polymer (gồm carbomer) cải thiện triệu chứng trong 1 tháng, dấu hiệu cải thiện chậm hơn.

  • Lý thuyết trung hoà – pH tối ưu – tương tác muối/surfactant: tài liệu kỹ thuật cho thấy pH đích ~6–7,5, partial neutralization cải thiện bền muối; bảng liều neutralizer để đạt pH 7.

7) Tác dụng phụ & lưu ý khi sử dụng

Nguy cơ tiềm ẩn. Dị ứng/nhạy cảm rất hiếm; nguy cơ kích ứng chủ yếu do pH quá thấp/cao, dư neutralizer, hoặc tạp (ví dụ dư dung môi, protein vi sinh).
Hướng dẫn sử dụng an toàn.

  • Phân tán bột vào nước đang khuấy nhanh; khử vón (fish-eyes) bằng premix glycerin/propylene glycol.

  • Trung hoà từ từ (NaOH/KOH/TEA/AMP…) tới pH mục tiêu; tránh vượt pH > 8–8,5 gây giảm độ nhớt.

  • Giảm muối hoặc dùng partial neutralization/đồng làm đặc (xanthan, acrylates crosspolymer) nếu công thức nhiều điện giải.

  • Tuân thủ GMP: kiểm soát kim loại nặng, dung môi tồn dư theo nhà sản xuất.

8) Thương hiệu/sản phẩm ứng dụng

  • La Roche-Posay, CeraVe, The Ordinary, Paula’s Choice: nhiều serum/gel/cleanser dùng Carbomer để tạo gel trong & ổn định nhũ.

  • Dược phẩm/OTC: gel bôi ngoài, artificial tears dạng gel carbomer 0,2–0,3%.
    (INCI có thể thay đổi theo phiên bản/lô; nên kiểm tra nhãn chính thức khi trích dẫn thương mại.)

9) Định hướng phát triển & xu hướng tương lai

  • Blend polymer: carbomer + xanthan/HEC/sclerotium để đạt đồng thời độ đứng và độ mượt; bền muối/cồn hơn.

  • Carbomer thế hệ mới/đa dung môi: acrylates crosspolymer cho hydro-alcohol, electrolyte-resistant; tối ưu sunscreen khoáng/serum khoáng.

  • Thiết kế texture AI-assisted: dùng dữ liệu lưu biến – pH – muối để dự đoán độ nhớt, rút ngắn R&D.

  • Chuẩn hóa chất lượng – ESG: tiếp tục loại bỏ tạp nguy hại, giảm phát thải trong tổng hợp, tăng truy xuất nguồn gốc.

10) Kết luận

Carbomer là chuẩn vàng cho gel nước/nhũ tương nhờ hiệu quả làm đặc cao, gel trong – “snap” tốt, khả năng ổn định & treo hạt vượt trội. Dù nhạy điện giải và cần trung hoà, carbomer mang lại giá trị công thức lớn: dễ điều chỉnh cảm quan, tái lập chất lượng, và có bằng chứng an toàn – hiệu quả trong cả mỹ phẩm lẫn ứng dụng y học (đặc biệt nhãn khoa).

11) Nguồn tham khảo

(Chỉ URL + tên tác giả/cuối URL; ưu tiên nguồn khoa học/chuẩn quốc tế)

  1. https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.3109/10915818209013151 — Andersen

  2. https://cir-safety.org/sites/default/files/acryco092018TAR.pdf — Belsito

  3. https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.2903/j.efsa.2021.6693 — Younes

  4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9307633/ — Sullivan

  5. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0161642097301249 — Sullivan

Kim Ngân

Các tin tức khác:

  • Decyl Glucoside La Hoat Chat Gi Cong Dung Trong Duoc My Pham

    Decyl Glucoside Là Hoạt Chất Gì, Công Dụng Trong Dược Mỹ Phẩm

    1) Giới thiệu tổng quan Mô tả ngắn gọn: Decyl Glucoside là chất hoạt động bề mặt (surfactant) không ion thuộc nhóm alkyl polyglucosides – APG. DG nổi tiếng nhờ độ dịu cao, bọt mịn, dễ phối, thường dùng làm chất làm sạch/chất hỗ trợ tạo bọt trong sữa rửa mặt, dầu gội, sữa tắm,…

  • PEG 7 Glyceryl Cocoate La Hoat Chat Gi Cong Dung Trong Duoc My Pham

    PEG-7 Glyceryl Cocoate Là Hoạt Chất Gì, Công Dụng Trong Dược Mỹ Phẩm

    1) Giới thiệu tổng quan Mô tả ngắn gọn: PEG-7 Glyceryl Cocoate (còn gặp dưới tên thương mại như Cetiol® HE) là “hydrophilic oil”/chất hoạt động bề mặt không ion có tính làm mềm (emollient), hỗ trợ làm sạch dịu, tăng cảm giác trơn mịn sau rửa và hòa tan (solubilizer) cho tinh dầu/UV filters/hoạt…

  • Cocamide MEA La Hoat Chat Gi Cong Dung Trong Duoc My Pham

    Cocamide MEA Là Hoạt Chất Gì, Công Dụng Trong Dược Mỹ Phẩm

    1) Giới thiệu tổng quan Mô tả ngắn gọn: Cocamide MEA là chất hoạt động bề mặt không ion có nguồn gốc từ axit béo dầu dừa (C12–C18) ngưng tụ với monoethanolamine (MEA). Trong công thức chăm sóc cá nhân, nó đóng vai trò tăng bọt – ổn định bọt – làm đặc (tăng độ…

  • Cocamide DEA La Hoat Chat Gi Cong Dung Trong Duoc My Pham

    Cocamide DEA Là Hoạt Chất Gì, Công Dụng Trong Dược Mỹ Phẩm

    1) Giới thiệu tổng quan Mô tả ngắn gọn: Cocamide DEA là chất hoạt động bề mặt không ion/amphiphilic thu từ dầu dừa (hỗn hợp acid béo C12–C18) ngưng tụ với diethanolamine (DEA). Trong mỹ phẩm, nó được dùng làm chất tạo bọt, ổn định bọt và tăng độ nhớt trong dầu gội, sữa tắm,…

  • Sodium Laureth Sulfate La Hoat Chat Gi Cong Dung Trong Duoc My Pham

    Sodium Laureth Sulfate Là Hoạt Chất Gì, Công Dụng Trong Dược Mỹ Phẩm

    1) Giới thiệu tổng quan Mô tả ngắn gọn: SLES là chất hoạt động bề mặt (surfactant) anion kinh điển, nổi bật ở khả năng tạo bọt – làm sạch – nhũ hoá mạnh, ổn định trong nhiều điều kiện công thức, chi phí hợp lý.Nguồn gốc: SLES thu được bằng ethoxyl hoá rượu lauryl…

  • Sodium Lauryl Sulfate La Hoat Chat Gi Cong Dung Trong Duoc My Pham

    Sodium Lauryl Sulfate Là Hoạt Chất Gì, Công Dụng Trong Dược Mỹ Phẩm

    1) Giới thiệu tổng quan Mô tả ngắn gọn: SLS là chất hoạt động bề mặt anion cổ điển, tạo bọt mạnh, nhũ hoá và làm sạch rất hiệu quả; được dùng rộng rãi trong dầu gội, sữa tắm, sữa rửa mặt, kem đánh răng, cùng nhiều chế phẩm dược phẩm dạng rửa trôi. Nguồn gốc:…

  • Cocamidopropyl Betaine La Hoat Chat Gi Cong Dung Trong Duoc My Pham

    Cocamidopropyl Betaine Là Hoạt Chất Gì, Công Dụng Trong Dược Mỹ Phẩm

    1) Giới thiệu tổng quan Mô tả ngắn gọn:Cocamidopropyl Betaine (CAPB) là chất hoạt động bề mặt lưỡng tính (amphoteric), thường được dùng làm co-surfactant trong sữa rửa mặt, dầu gội, sữa tắm, xà phòng rửa tay và sản phẩm trẻ em. CAPB nổi bật nhờ tăng bọt, ổn định bọt, giảm kích ứng cho…

  • Sodium Lauroyl Sarcosinate La Hoat Chat Gi Cong Dung Trong Duoc My Pham

    Sodium Lauroyl Sarcosinate Là Hoạt Chất Gì, Công Dụng Trong Dược Mỹ Phẩm

    1) Giới thiệu tổng quan Mô tả ngắn gọn: Sodium Lauroyl Sarcosinate là chất hoạt động bề mặt (surfactant) anion có nguồn gốc từ sarcosine (N-methylglycine) và axit béo mạch C12 (lauroyl). Nó tạo bọt tốt, làm sạch hiệu quả nhưng dịu hơn nhiều so với các sulfate kinh điển, nên phổ biến trong sữa…